Noel lại về, gặp dịp trời lạnh, xa gia đình nên càng thấm thía nhiều cảm xúc buồn và nhớ nhà, nhất là khi nghe bài ‘Giáo đường im bóng’ của nhạc sỹ Nguyễn Thiện Tơ. Đây là một ca khúc tình ca hòa cùng thánh ca. Bài hát đượm buồn kể về mối tình giữa chàng trai thầm yêu trộm nhớ cô gái xứ đạo và vượt qua rào cản tôn giáo họ đã đến được với nhau. Gúc-gồ thêm mới mới thấy nhiều điều thú vị về bài hát này:

– Thường thì bài thơ có trước, và nhạc sỹ khi cảm được bài thơ hay sẽ dùng làm lời cho bài nhạc sáng tác sau đó. Tuy nhiên bài GĐIB này lại có lịch sử ngược lại: Nhạc sỹ viết giai điệu trước (Nguyễn Thiện Tơ) còn thi sĩ viết lời sau (Phi Tâm Yến).

– Bài hát được sáng tác năm 1938 lúc ông chỉ mới 17 và bà tròn 16 tuổi khi tình yêu hai người bị ngăn cản bởi gia đình hai bên (có lẽ do ông ngoại đạo, còn bà theo đạo).

– Thường những bài hát buồn khi mô tả tình yêu dang dở. Bài GĐIB thì tình không những không ‘dang dở’ mà lại quá ‘trọn vẹn’ bởi hai người vẫn lấy được nhau (cưới năm 1944) và sống trường thọ (trên 90 tuổi) cho đến ngày nay (bà Vũ Hà Tiên vừa mất trong năm 2014).

– Bà Vũ Hà Tiên là ‘đối tượng’ theo đuổi của cả 4 nhạc sĩ tên tuổi (Lê Thương, Đặng Thế Phong, Phạm Duy, và Nguyễn Thiện Tơ) nhưng cuối cùng chỉ có nhạc sỹ Nguyễn Thiện Tơ chiếm được trái tim người đẹp (và cũng là người còn sống hiện giờ).

– Lấy nhau lâu nhưng bà không biết bài hát đó dành cho mình. Sau khi biết được bà rất xúc động và cũng chia sẻ lại tình cảm ban đầu dành cho ‘chàng’ (sau gần 70 năm chung sống): “Tối cái hôm anh đến nhà em, anh đàn cho em nghe bài hát “Forget me not”, em hỏi anh bài hát ấy có nghĩa thế nào? Anh giải thích cho em nghe về câu chuyện tình trong bài hát ấy, và trong lúc anh nói thì đôi mắt anh nhìn em. Và lúc nào em cùng nhớ đôi mắt ấy, nhớ đến tận bây giờ…”.

Bài hát được nhiều ca sĩ trình bày thành công như Khánh Ly, Nga My (theo NS Nguyễn Thiện Tơ nhận xét), nhưng mình thích giọng của Thái Thanh – nghe có chút gì liêu trai vì kiểu hát thánh ca.

Lời 1:

Nhớ tới đêm đầy ánh sáng, hương trong gió tràn mênh mang, giây phút như ngừng thôi rơi, tiếng kinh muôn lời. Dáng xinh xinh bao tiên kiều quỳ ngân Thánh Kinh ban chiều, trong giáo đường đêm Noel ấy ngàn đời tôi mến yêu. Tiếng A-men đều âm u, hòa theo gió vàng đêm thu, làm xao xuyến tâm hồn quá, thời khắc mơ.

Thánh giá xa vời lắm với chuông chiều ngân, hồn thánh thót mưa dầm, buồn tới âm thầm. Nơi giáo đường im bóng tôi thầm mong ngóng, đắm đuối trên làn sóng mắt nàng huyền mơ.

Lời 2:

Tới chốn xưa nàng vắng bóng, tôi mơ mắt huyền nhung trông, bao phút vui thần tiên qua, thấy đâu bây giờ? Lá êm rơi trên gương hồ, hình như mối duyên xa mờ. Nay đến làm tôi xao xuyến, hồi đời tươi sáng êm. Sóng rung rinh hồ xưa đây, hồn tôi nhớ nàng mê say. Ngày xa ấy u trầm quá, và chóng qua.

Biết đến đâu tìm kiếm, nối dây tình duyên, và sóng mắt mơ huyền còn biết đâu tìm. Tôi tiếc thời tươi sáng trôi cùng năm tháng, trí óc âm thầm nhớ mắt nàng huyền mơ.

Noel 2014

dungo

Tham khảo từ các bài viết của Lam Lam, Lam Hồng, Bình Nguyên Trang, Wikipedia, và trang dongnhacxua.com.